Kerk en veiligheid: preventief beleid is zinvol

Nee, het is niet zo dat plaatselijke gemeenten nu voor het eerst zullen gaan nadenken over veiligheid, haast Van der Meulen zich te zeggen. “Veel gemeenten hebben veiligheidsplannen op de plank liggen. Maar mijn advies is wel om die er weer eens bij te pakken. De samenleving is veranderd. Er zijn aspecten bijgekomen. We hebben het bij ‘Kerk en veiligheid’ over situaties waarin de fysieke veiligheid van personen in het geding is door bewuste handelingen van derden tegen kerkgebouwen en haar gebruikers. Met alleen een vluchtplan in geval van brand ben je er dus niet.” 

Bij stilstaan

Gemeenten kloppen zelf ook aan bij de dienstenorganisatie met vragen naar protocollen en tips. En bijvoorbeeld met de vraag hoe gastvrij willen zijn zich verhoudt tot veiligheid van het kerkgebouw. “Cameratoezicht en gesloten deuren staan haaks op de wens een open kerk te zijn”, zegt Van der Meulen. Zichtbare veiligheidsmaatregelen kunnen het gevoel van onveiligheid zelfs versterken. “Maar denk je eens de volgende gebeurtenis in. De crècheruimte in de kerk heeft maar één deur. Als daar wat gebeurt, kunnen de oppaskinderen en hun begeleiders geen kant op. Dat zijn situaties om bij een preventieve scan mee te nemen en aan te pakken.”

De uitdaging is om als plaatselijke gemeente een inschatting te maken van de veiligheidsrisico's, zinvolle preventieve maatregelen te nemen, een veiligheidsplan op te stellen, relevante onderdelen te oefenen en de gemeente op de hoogte te stellen. “Zo voorkom je gevoelens van onveiligheid; gemeenteleden weten dat er goed nagedacht is over het veiligheidsbeleid. En overhandig de concrete uitwerking aan degenen die moeten handelen in geval van nood en neem het samen door. Denk weer even aan die crècheruimte: de begeleiders van de kinderen moeten weten waar ze met de kinderen naartoe moeten bij brand of een andere noodsituatie.”

Voortrekkersrol

Wat voor alle gemeenten hetzelfde geldt, is het belang om contact te hebben met de maatschappelijke organisaties in de plaats, zoals de politie, de burgerlijke gemeente, het inloophuis, de moskee, het azc, en de veiligheidsregio. Nederland is ingedeeld in 25 veiligheidsregio’s die onder meer verantwoordelijk zijn voor de brandweerzorg en de rampenbestrijding. Van der Meulen: “Het is helemaal geen gek idee om als kerk de wijkagent eens uit te nodigen. En nodig daar dan direct de maatschappelijke organisaties bij uit. Je kunt als kerk prima het voortouw nemen.”

Meer informatie

Op de themapagina 'Kerkbeheer' staan FAQ’s als: ‘Wat zijn eigenlijk de veiligheidsrisico's voor een kerk?’, ‘Wat moet er allemaal in een veiligheidsplan staan?’ en ‘Waar moeten we op letten bij een veiligheidsscan?’ Deze zijn voorzien van een uitgebreid antwoord. Ook vindt u een link naar de themapagina veiligheid van de Vereniging Kerkrentmeesterlijk Beheer met links naar relevante documenten.

Bron: 'Protestantse Kerk Nederland'