Pas op: ‘Oplichterij van diaconieën’

Begin januari werd de predikant van de Grote of St. Bavokerk in Haarlem gebeld door een man die ernstig in nood was. Hij en zijn vrouw waren gestrand op het station van Heiloo en hadden geld nodig om terug naar huis te kunnen. Hun tas was gestolen en daar zaten hun bankpas en medicijnen in van mevrouw die hartpatiënt is.

Verkeerd huisnummer

De predikant gaf het nummer door van diaken Immy, omdat voor financiële verzoeken wordt doorverwezen naar de diaconie. Immy hoorde het verhaal aan en besloot een klein bedrag van 20 euro over te maken. Voldoende voor de reis terug naar huis.

Een dag later nam de man weer contact op. Dit keer had zijn vrouw een hartstilstand gekregen en moest naar het UMC. Ze konden echter de reis met het openbaar vervoer niet betalen. Omdat de man dit keer zijn ‘huisadres’ in Haarlem had opgegeven, besloot Immy alsnog 50 euro over te maken. Bij bezoek aan zijn adres trof ze de man echter niet aan: ‘Hij vertelde mij dat hij door de stress een verkeerd huisnummer had doorgegeven, echter ook op het huisnummer wat hij daarna gaf woonde hij niet’, vertelt Immy. Toen zij hem hiermee confronteerde besloot hij af te spreken bij de bank zodat hij alles zou terugbetalen. Hij is echter nooit op komen dagen. 

Vanuit het dienstencentrum

Dit is helaas één van de vele verhalen die wij afgelopen tijd hebben ontvangen van diaconieën. Er lijkt een patroon te zitten in het benaderen van een diaconie met de vraag om kleine betalingen die overgemaakt moeten worden voor de betaling van openbaar vervoer. De reizen van de hulpvragers lijken noodzakelijk vanwege verhalen over ernstige situaties zoals het overlijden van een familielid of ziekenhuisopnames. De ‘getroffenen’ bevinden zich altijd in een andere plaats dan de diaconie die zij benaderen. 

Hulpverleningsprotocol

Sommige diaconieën hebben een hulpverleningsprotocol waarin wordt omschreven hoe diakenen met financiële hulpvragen dienen om te gaan. Zo kunnen bepaalde wanpraktijken voorkomen worden. Bijvoorbeeld door te stellen dat je altijd in contact gaat met de hulpvrager, desnoods door een huisbezoek, en nooit geld stort op de rekening van de hulpontvanger. Door fysiek contact te vereisen voordat een hulpvraag in behandeling wordt genomen, zou men de hulpvraag altijd moeten doorverwijzen naar de diaconie van de plaats waarin de bijvoorbeeld ‘gestrande reizigers’ zich bevinden. Daarnaast is het raadzaam dat er per diaconie één persoon wordt aangewezen die hulpvragen ontvangt en ook in contact is met andere hulpinstanties zoals de sociale wijkteams. Zo kan ‘shopgedrag’ door benadering van verschillende hulpverleners worden voorkomen. Tevens is het belangrijk om voorzichtig te zijn met het publiceren van telefoonnummers op websites. Al weten fraudeurs vaak met slinkse praatjes via via aan contactgegevens te komen.

Tips

• Neem alleen hulpvragen uit de eigen regio in behandeling
• Ga in contact met de hulpvrager door bijvoorbeeld een huisbezoek
• Maak nooit geld over naar de rekening van de hulpvrager
• Wijs binnen de diaconie één persoon aan die alle hulpvragen ontvangt
• Vermeld bij telefoonnummers op websites duidelijk wie te benaderen is voor hulpvragen
• Blijf in contact met andere diaconieën en hulpverleners om hulpvragen te bespreken en ‘shopgedrag’ bij verschillende instanties te voorkomen
• Maak gebruik van een hulpverleningsprotocol, ook als vragen via kerkelijke collega’s binnenkomen
• Doe aangifte bij de politie bij fraude, ook als het om kleine bedragen gaat

Wilt u ook een hulpverleningsprotocol opstellen voor uw diaconie? Download dan dit protocol voor financiële individuele hulpverlening, die u naar de eigen situatie van uw diaconie kunt aanpassen.

Bron: 'Protestantse Kerk Nederland'